Als je aan de slag gaat met spanningsvelden, dilemma’s, polariteiten en schaduwkanten is het kunnen toelaten één van de belangrijkste elementen in het proces.
Vaak denken we dat we toelaten, terwijl we eigenlijk nog steeds druk bezig zijn met wegduwen of ‘vechten tegen’
Een heel simpel concept, dat ’toelaten’, maar een dagdagelijkse oefening in de praktijk. Vaak denken we dat we toelaten, terwijl we eigenlijk nog steeds druk bezig zijn met wegduwen of ‘vechten tegen’. Observeer maar eens bij jezelf hoe vaak je op een dag het gevecht aangaat met ongewenste gedachten, gevoelens, en ongemakkelijke situaties. Of we verwarren ‘toelaten’ met ‘aanvaarden’, wat een veel actievere houding vraagt: je observeert het ongemakkelijke gevoel niet alleen, je moet het ook nog eens oké vinden.
Hoe weet je dan of je écht toelaat?
De belangrijkste factor bij toelaten ligt volgens mij hierin: het is niet louter mentaal. Er komt altijd een lichamelijke gewaarwording bij kijken. Bij mij voelt dat aan als een gewicht dat van mijn schouders valt, meestal volgt ook een zucht of een diepe ademhaling. Soms krijg ik ook tranen in de ogen. Je voelt: er komt ruimte vrij.
Ik heb dat gisteren nog mogen ervaren. Er vertrok nl. een nieuwsbrief naar mijn abonnees en zelfs na al die jaren vind ik dat nog spannend. Gaan mensen zich uitschrijven? (tuurlijk, een deel gaat dat doen) Gaan ze een taalfout ontdekken? (bleek gisteren: ja, dat gaat iemand doen!) Kortom, wat gaan ze ervan vinden? Gelukkig heb ik daar al een hele weg in afgelegd en probeer ik vooral mijn ding te doen, ongeacht de meningen.
1-0 voor wegduwen en ‘vechten tegen’
Maar er kwam gaandeweg een nieuw ‘moeten’ op de proppen: het is niet genoeg dat ik me niet laat tegenhouden door de meningen van anderen, maar ik zou er zelfs niets meer bij mogen voelen. Want ‘een pleaser zijn is niet OK’. Had ik daar geen komaf mee gemaakt? Je merkt het: 1-0 voor wegduwen en ‘vechten tegen’. Met als gevolg dat het ongemakkelijke gevoel alleen maar in sterkte toeneemt. Je krijgt het maar niet van je afgeschud.
Jezelf die toelating geven is zo cruciaal
Op heldere dagen stel ik mezelf dan al eens de vraag ‘wat vraagt hier nu om toegelaten te worden?’. Voor mij was dat vandaag: ‘Blijkbaar trek ik me de meningen van anderen aan.’ of ‘Ik wil zo graag dat iedereen het goed vindt’. Gevolgd door ‘en dat mag’. Jezelf die toelating geven is zo cruciaal. En toch, het lukt verre van altijd om die mildheid op te roepen. Soms blijft het een hele mentale oefening en voel je dat ‘mogen’ niet écht. Je bent dan bijvoorbeeld bang dat ‘mogen’ ertoe leidt dat je samenvalt met het gevoel (‘ik merk dat ik zoek naar de goedkeuring van anderen’ versus ‘ik bén een pleaser’). En de valkuil is dan dat je jezelf gaat veroordelen omdat het je niet lukt om toe te laten.
Lukt het jou maar niet om toe te laten? Ook dat mag
Ik sluit dus graag af met deze troostende en aanmoedigende gedachte: ieder gevoel, iedere gewaarwording, is weer een nieuwe kans om toe te laten. Lukt het jou maar niet om toe te laten? Ook dat mag.
In ons boek ‘Paradoxaal Coachen, hoe je tegenstellingen tot kracht maakt in leven, werk en teams’ lees je meer over ‘toelaten’ als verdiepende vaardigheid in het paradoxaal coachen.